Αναπνευστικά νοσήματα: «Πληγές» για κοινωνία και οικονομία.

ΜΕΓΑΛΟ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

Ένας στους 8 θανάτους στην Ευρώπη και 6 εκατομμύρια εισαγωγές στα νοσοκομεία οφείλεται σε αναπνευστικά νοσήματα, ενώ ΧΑΠ και άσθμα συνιστούν πραγματικές «πληγές» για κοινωνία και οικονομία.
Όπως σημείωσε ο Καθηγητής Πνευμονολογίας, Α' Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ "Η Σωτηρία", μέλος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) κ. Νικόλαος Κουλούρης, με αφορμή το 25ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο που πραγματοποιείται στις 23-26 Ιουνίου 2016 στο ξενοδοχείο HILTON, η ΧΑΠ βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των δαπανών για την υγεία παγκοσμίως, ενώ στην Ευρώπη το συνολικό ετήσιο κόστος που αφορά στη θεραπεία της ΧΑΠ αγγίζει τα 38,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Πιο αναλυτικά, η ΧΑΠ κοστίζει στα συστήματα υγείας της Ευρώπης 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ για φάρμακα, 8,9 δισεκατομμύρια για παρακολούθηση στα εξωτερικά ιατρεία και στο σπίτι και 7,3 δισεκατομμύρια για εισαγωγές στο νοσοκομείο. Το κόστος της ΧΑΠ ανά ασθενή στην Ευρώπη υπολογίζεται σε 7.443 ευρώ, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο κόστος ανέρχεται σε 5.500 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα έμμεσα κόστη, από απώλεια ωρών εργασίας, προνοιακά επιδόματα και αναπηρίες.
Σε κοινωνικό επίπεδο, υπολογίζεται ότι 78 εκατομμύρια παιδιά πάσχουν από άσθμα, από τα οποία 82.000 καταλήγουν στο νοσοκομείο λόγω παροξυσμών, ενώ 40 πεθαίνουν. Στους ενήλικες, το άσθμα ευθύνεται για 82.000 εισαγωγές στο νοσοκομείο και 380 θανάτους, ενώ η ΧΑΠ προκαλεί 150.000 θανάτους και 1,1 εκατομμύρια εισαγωγές στο νοσοκομείο κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με έρευνες της ΕΠΕ, η επίπτωση της ΧΑΠ στη χώρα μας από το 8.4% (11.6% στους άντρες και 4.8% στις γυναίκες) που ήταν προ δεκαετίας, σήμερα διαμορφώνεται  στο 10,4% του γενικού πληθυσμού. Σημαντικό πρόβλημα σε σχέση με τη ΧΑΠ αποτελεί και η υποδιάγνωσή της, παρόλο που η ιατρική κοινότητα έχει στη διάθεσή της σημαντικά όπλα για την αντιμετώπισή της. Γενικά, σήμερα υπάρχουν πολλά νέα και αποτελεσματικά φάρμακα, με καλά αποτελέσματα και λιγότερες παρενέργειες, που μακροπρόθεσμα, μειώνουν το κόστος αντιμετώπισης των αναπνευστικών νοσημάτων. «Με την καλύτερη φαρμακευτική αντιμετώπιση των ασθενών, έχουμε λιγότερες επισκέψεις στον γιατρό και στα νοσοκομεία, λιγότερες νοσηλείες στο νοσοκομείο και λιγότερες απώλειες ωρών και ημερών εργασίας», τόνισε ο Καθηγητής Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν. Α "Ευαγγελισμός" και Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ, κ. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος.

Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση και τα «κριτήρια» του ΕΟΠΥΥ
Περιορισμούς χωρίς επιστημονικά κριτήρια έχει θέσει ο ΕΟΠΥΥ στη χορήγηση των φαρμάκων για την ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, περιορισμούς που, όπως διευκρινίζει ο κ. Βασιλακόπουλος, «δεν περιλαμβάνονται ούτε στις εγκριτικές μελέτες της νόσου». Τα κριτήρια, που είναι ακριβώς αντίθετα από τις εισηγήσεις της ΕΠΕ, έχουν προφανώς λογιστικό χαρακτήρα και έχουν σαν αποτέλεσμα περίπου 50 από τους συνολικά 250 πάσχοντες που λαμβάνουν θεραπεία στη χώρα μας, να μην έχουν πρόσβαση σε σημαντικές για αυτούς θεραπείες.
Πιο συγκεκριμένα, από τη λήψη της αγωγής αποκλείονται οι έχοντες ήπια και πολύ βαριά μορφή της νόσου, παρά το γεγονός ότι η έγκαιρη λήψη αγωγής μπορεί να ωφελήσει σημαντικά τους ασθενείς, καθώς καθυστερεί την εξέλιξη της νόσου, ενώ βελτιώνει σημαντικά και την ποιότητα της ζωής τους.  Η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση είναι ένα θανατηφόρο νόσημα, με θνητότητα μεγαλύτερη ακόμη και από αυτήν του καρκίνου του πνεύμονα.

Κάπνισμα.
Από τους 600.000 θανάτους που προκαλούν κάθε χρόνο στην Ευρώπη τα αναπνευστικά νοσήματα, περισσότεροι από τους μισούς οφείλονται στον καρκίνο του πνεύμονα και στη
ΧΑΠ, άρα έχουν άμεση σχέση με το κάπνισμα. Ωστόσο, η συχνότητα του καπνίσματος στη χώρα μας εξακολουθεί να διατηρείται σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο (Μάιος 2015), το 38% του γενικού πληθυσμού καπνίζει. Η συχνότητα αυτή είναι ελαφρώς μικρότερη αυτήν που είχαμε πριν  δύο χρόνια, ωστόσο η παρατηρούμενη μείωση, δεν είναι ικανοποιητική.
Στο συνέδριο θα γίνει συζήτηση για την πρόληψη του καπνίσματος, εν όψει και της υποχρέωσης εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Κοινοτικής Οδηγίας για τα προϊόντα καπνού. H συγκεκριμένη Οδηγία στοχεύει στη μείωση του αριθμού των καπνιστών, με ιδιαίτερη επικέντρωση στην αποθάρρυνση των εφήβων και των νέων να αρχίσουν το κάπνισμα και
στην πλήρη και ορθή ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών για τις επιβλαβείς επιπτώσεις της χρήσης των προϊόντων καπνού.
Σημαντική παράμετρος της Οδηγίας είναι η εφαρμογή της χρήσης κοινής συσκευασίας πακέτου τσιγάρων, με εικονομηνύματα σχετικά με τις βλαπτικές επιδράσεις του καπνίσματος.
Επίσης, πολύ σημαντικό είναι να εφαρμοσθεί επιτέλους ο νόμος που απαγορεύει το κάπνισμα σε κοινόχρηστους χώρους.
Η ΕΠΕ διαθέτει ομάδα εργασίας για τη διακοπή καπνίσματος και τα τελευταία χρόνια έχει εκπαιδεύσει πάνω από 1.500 γιατρούς στο τομέα αυτό. Σχεδόν το σύνολο των υπαρχόντων Ιατρείων διακοπής καπνίσματος στα Δημόσια και Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία στελεχώνεται από εκπαιδευθέντες από την ΕΠΕ πνευμονολόγους.
Επίσης, υλοποιεί πρόγραμμα πρόληψης του καπνίσματος σε εφήβους και παιδιά, που περιλαμβάνει επισκέψεις ενημέρωσης στα σχολεία. «Από τον περασμένο Νοέμβριο έως σήμερα, στο πλαίσιο του προγράμματος η ΕΠΕ έχει επισκεφθεί 103 σχολεία σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η ενημέρωση των παιδιών περιλαμβάνει παραμύθι, θέατρο και άμεσο λόγο»,
υπογράμμισε ο Συντονιστής Διευθυντής ΕΣΥ, ΓΝΝΘΑ "Η Σωτηρία" και πρόεδρος της ΕΠΕ. κ. Μιχάλης Τουμπής.

Ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Σε ερώτηση δημοσιογράφων για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, τα μέλη του Δ.Σ. της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας τόνισαν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ασφαλές. Αντίθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι βλαβερό για το αναπνευστικό σύστημα, ενώ υπογράμμισαν με έμφαση ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι μέσο διακοπής του καπνίσματος.
«Μελέτη που πραγματοποιήσαμε έδειξε ότι ένα και μόνο ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει επίδραση στην αναπνευστική λειτουργία, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί μέσο εισαγωγής των παιδιών στον κόσμο του καπνίσματος», σημείωσε ο κ. Κουλούρης.  Πρόσφατα, o FDA εξέδωσε οδηγία για την απαγόρευση του ατμίσματος στους κλειστούς χώρους, ενώ τα μέλη της ΕΠΕ σημείωσαν ότι από το ελληνικό υπουργείο Υγείας υπάρχει η υπόσχεση ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα χαρακτηριστεί ως προϊόν καπνού. Νέες μελέτες, σύμφωνα με τον κ. Βασιλακόπουλο, ενοχοποιούν ως καρκινογόνες τις αρωματικές ουσίες που περιέχει το ηλεκτρονικό τσιγάρο (με τοξικότερο όλων το άρωμα της κανέλας), αλλά και τον διαλύτη (γλυκερόλη) που περιέχει.

Φυματίωση
Σε σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας αναδεικνύεται τα τελευταία χρόνια η φυματίωση. Η φυματίωση, εκδηλώνεται πλέον με καινούργιο πρόσωπο, και συγκεκριμένα με μορφές ανθεκτικές στα αντιφυματικά φάρμακα. Ωστόσο, το φαινόμενο δεν είναι αμιγώς ελληνικό.

Δεν υπάρχει πλέον στο κόσμο χώρα που να μη δηλώνει έστω και μια περίπτωση εκτεταμένα ανθεκτικής φυματίωσης, δηλαδή ανθεκτικής σε όλα τα διαθέσιμα φάρμακα για τη νόσο.
Δυστυχώς όμως, στην Ελλάδα δεν υπάρχει επάρκεια σε δομές νοσηλείας και αντιμετώπισης αυτών των μορφών φυματίωσης. Η χώρα μας διαθέτει μια μόνο μονάδα πολυανθεκτικής φυματίωσης, με μόλις επτά (7) κλίνες σε θαλάμους αρνητικής πίεσης, η οποία καλείται να διαχειρισθεί τα σχετικά περιστατικά όλης της χώρας.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί στη χώρα μας το ποσοστό συμμετοχής των αλλοδαπών στη διαμόρφωση της συνολικής συχνότητας της φυματίωσης, καθώς και αύξηση των κρουσμάτων της νόσου σε ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι κρατούμενοι, οι ναρκομανείς και οι φορείς του HIV. Στο συνέδριο θα αναλυθούν εκτενώς οι τρόποι διαχείρισης της νόσου σε καταυλισμούς προσφύγων και μεταναστών.

Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών κατά τον ύπνο (ΣΑΥΥ)
Mε πληθώρα ανακοινώσεων, διαλέξεων και στρογγυλών τραπεζιών το φετινό συνέδριο θα καλύψει και το θέμα του συνδρόμου των  απνοιών και υποπνοιών. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο σύνδρομο, που επηρεάζει σημαντικά τη ζωή των ασθενών και που σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. χειρισμός μηχανημάτων, οδήγηση), μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή και άλλων ανθρώπων, καθώς μπορεί να προκαλέσει τρομερά δυστυχήματα. Το θετικό με το συγκεκριμένο σύνδρομο είναι ότι η συχνότητα της διάγνωσής του αυξάνεται διαρκώς, λόγω της ευαισθητοποίησης του κόσμου και της διαθεσιμότητας σύγχρονων θεραπευτικών μέσων.

Λίγα λόγια για το συνέδριο. 
Όπως και στα προηγούμενα Συνέδρια έτσι και στο 25ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο θα καλυφθεί όλο το γνωστικό αντικείμενο της Πνευμονολογίας. Οι τελευταίες εξελίξεις, εγχώριες και διεθνείς, στους τομείς της πρόληψης, της αιτιοπαθογένειας, της διάγνωσης και της αντιμετώπισης των αναπνευστικών νοσημάτων θα παρουσιαστούν με πληθώρα σχετικών ανακοινώσεων, διαλέξεων και στρογγυλών επιστημονικών τραπεζιών.
Την Πέμπτη 23 Ιουνίου 2016 θα πραγματοποιηθούν 3 προσυνεδριακά φροντιστηριακά σεμινάρια, που απευθύνονται κυρίως σε πνευμονολόγους. Τα θέματα αυτών των σεμιναρίων είναι: ο καρκίνος του πνεύμονα, η διαβρογχική βιοψία με βρογχοσκόπιο, και ο λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής.
Κατά την έναρξη του Συνεδρίου, θα ανακοινωθούν και θα δοθούν οκτώ ερευνητικές υποτροφίες, που προκρίθηκαν μετά από ανεξάρτητη διεθνή αξιολόγηση των υποβληθέντων προγραμμάτων.
Επίσης, θα χορηγηθούν πέντε υποτροφίες Αριστείας Κλινικού Έργου. Το σύνολο των υποτροφιών που χορηγεί κάθε χρόνο η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, με τη συνδρομή και φαρμακευτικών εταιρειών, δίνει την ευκαιρία και βοήθεια σε νέους συναδέλφους να πραγματοποιήσουν προχωρημένη έρευνα. Έτσι, προάγεται το γνωστικό αντικείμενο της Πνευμονολογίας  και κατ’ επέκταση βελτιώνονται οι ιατρικές υπηρεσίες προς τους αναπνευστικούς ασθενείς.